Asansör
Asansör
Asansör yükleri veya insanları, dikey olarak kaldırmak ya da boşaltmak için kullanılan ve bir platform kabinden meydana gelen elektrikli kumanda kontrollü makine düzenidir.Çok eski zamanlarda bile insanlar ağır yükleri kaldırmak için makinelerden yararlanma yoluna başvurmuşlardır. Asansörün tarihçesine baktığımızda ilk olarak en ilkel asansör Roma döneminde görülmüştür. Romalı Mimar Vitarius'un M.Ö. 26 yılında yazdığı eserden anlaşıldığı üzere, insanlar milattan 236 yıl önce Roma'da yük kaldırıp indirmek için belli başlı makineler kullanmışlardır. Hatta Roma imparatorlarının saraylarında da bu makineler gibi inen ve çıkan dolap şeklinde yapılar vardı.Asansörün Modelleri
Kullanımının oldukça yaygın hale gelmesi ile beraber artık asansörlerin modellerinde de ciddi değişimler kendini göstermeye başlamış oldu. Böylelikle bir yandan asansörlerin kullanımları sayesinde binaların kat sayıları artarken diğer bir yandan ise insanlar gerek kendilerini gerekse yüklerini istemiş oldukları katlara götürme olanağına erişmiş oluyorlar. Bunlarla beraber inşaatlar ve fabrikalarda da çalışmaların çok daha hızlı bir şekilde yapılabilmesi adına yüklerin üst katlara taşınabilmesi için farklı tarzlardaki asansörler insanlara sunuluyor. Geçmiş dönemlerde buharlı modelleri kullanılırken daha sonrasında artık elektrikli asansörlerin kullanılmaya başlaması ile beraber ise pek çok farklı yerde kullanımları mümkün hale geldi.Asansör Tarihi
On sekizinci yüzyılda Velayer adında bir Fransız mimar, halkın yararına olması için "Uçan Mobilya" adını verdiği bir aracı insanlara sundu. Bu araç bir karşı ağırlık sayesinde dengede tutulmaktaydı. Aracın hareket etmesi için bir kölenin veya hizmetlinin kolu çekmesi gerekiyordu. Velayer'dan sonra pek çok isim asansörün tarihçesinde görünüyor. Ancak Edoux adında bir Fransız mühendis, 1867 yılında yeni bir kaldırma makinesi inşa etti ve bunu bugünden bildiğimiz "asansör" olarak adlandırdı.Asansörün Çeşitleri
Belirli bir süre elektrikli asansör modelleri kullanılmış olsa da bunlar pek çok yerde insanlara tam anlamıyla istediklerini vermedi. Böylelikle ortaya günümüzde kullanılmaya başlanmış olan modern tarzdaki asansörler çıkmış oldu. Bu asansörler sayesinde katlar arasındaki geçiş oldukça hızlı olsa da güvenlik bakımından düzenli bir şekilde deneyim yapıldığı takdirde hiçbir sorun ortaya çıkmamaktadır. Otomatik denetim sistemlerinin geliştirilmesi sonrasında artık asansörler çok daha güvenilir ve kullanışlı bir hale geldi. Böyle olunca da artık yalnızca büyük iş yerlerinde değil aynı zamanda evlerinde de rahatlıkla birbirinden farklı asansörler içerisinden istenilenler rahatlıkla seçilebilir. Şimdilerde her ne kadar birçok özelliğe sahip olan asansörler bulunuyor olsa da bunların içerisinden doğru seçimlerin yapılması da son derece önemlidir.Amaca ve kullanım şekillerine göre asansörlerin, yük ve insan asansörleri; Hidrolik, el, hidroelektrik ve elektrikli asansörler gibi ankara asansör bakımı çeşitleri bulunmaktadır.
Hidrolik asansörler:
Hidrolik asansörler sıvı basıncı ile çalışır. Odacık kalın bir piston üzerine monte edilmiştir. Piston kolu, binanın yüksekliği kadar yerin altına sokulmuş bir silindirin içine girer. Silindire güçlü pompalar ile sıvı gönderilir ve piston yukarı doğru yükselmeye başlar. Asansör aşağıya indirilmek istendiğinde piston üzerindeki sıvı basıncı azaltılır. Hidrolik asansörler yüksek binalar için kullanışlı olmadığından çok fazla tercih edilmemiştir. Elektrikli asansörlerin geliştirilmesi ile hidrolik asansörler önemini yitirmiştir.Elektrikli Asansör:
Elektrik gücüyle çalışan çeşitli boyutlarda ve güçlerde olan, geniş bir kullanım alanına sahip makinelerdir. Elektrikli asansörler sayesinde 90-95 kata hatta daha yüksek binaların üst katlarına hızlı bir şekilde ulaşılabilmektedir. Elektrikli asansörlerin mekanizması oldukça basittir. Hesaplamalar ve uygulamalar sonucunda çapı ve dayanıklılığı belirlenen bir çelik halatın bir ucu asansör odasının tavanına, bir ucu da karşı ağırlık denilen bir demir ağırlığına bağlıdır. Çelik halat, boşluğun üst kısmında birkaç makaradan oluşan bir palanga sistemini içinden dolaşır. Bunun ağırlığı az çok asansör odasının ağırlığı kadardır. Karşı ağırlık sayesinde motordaki yükü azaltır. Karşı ağırlık ile asansör neredeyse dengede durur.Asansör odacığına girdikten ve kapıları kapattıktan sonra, istenen zemin düğmesine basıldığı zaman elektrik motoru çalışmaya başlar. Halatların sarıldığı düzlemsel sistemdeki kasnaklar döndürülür. Halat döndüğü zaman da asansör boşluktan yukarıya doğru çekilir.
Elektrikli asansörlerde kaza olması ihtimali üzerine çeşitli önlemler alınmıştır. Asansör halatlarının kopması durumunda, kılavuz rayların yakınındaki çelik pençeler otomatik olarak yerlerinden çıkar ve odanın hareket ettiği boşluğun etrafındaki dikey rayları tutar. Ek olarak, odacığın alt kısmına düşüşteki sertliği gidermek amacıyla içinde yağ bulunan çelik pistonlu silindirler de yerleştirilmiştir.
Yorumlar
Yorum Gönder